مثال: براي ديدن جدول پارتيشن يک ديسک، ابتدا بايد آن ديسک را برگزينيد. به عنوان مثال، در يک سيستم دو ديسکي، فرمان List Disk نام ديسک ها را به صورت disk 0 و disk 1 نشان مي دهد. براي ديدن اطلاعات پارتيشن ديسک دوم، فرمان select disk 1 را تايپ، و سپس فرمان list partition را تايپ کنيد.
پارتيشن کردن يک ديسک

سه فرمان بسيار متداول ساخت پارتيشن به قرار زيرند:
create partition primary [size=n][offset=n]
create partition extended [size=n][offset=n]
creat partition logical[size=n][offset=n]
به جاي n در size، اندازه پارتيشني را که مي خواهيد بسازيد برحسب مگابايت وارد کنيد. اگر اندازه اي را مشخص نکنيد، Diskpart تلاش خواهد کرد که از کل فضاي قابل دستيابي بهره بگيرد.
به جاي n در Offset، مقدار آفست بايت مورد نظر خود را وارد کنيد. اگر آفست را مشخص نکنيد، براي جادادن يک پارتيشن از اولين فضاي آزاد کافي بهره گرفته خواهد شد.
فرمان partition primary، يک پارتيشن بر روي ديسکي که در حال حاضر برگزيده شده است مي سازد. پس از آن که يک پارتيشن را ساختيد، خود به خود توجه به پارتيشن جديد معطوف مي شود.
فرمان partition extended، يک پارتيشن بسط يافته (extended partition) بر روي ديسکي که در حال حاضر برگزيده شده است مي سازد. براي هر ديسک فقط ساخت يک پارتيشن بسط يافته مجاز است.
فرمان partition logical، يک پارتيشن منطقي (logical partition) در داخل پارتيشن بسط يافته مي سازد(اين پارتيشن بسط يافته بايد select شده باشد). يک پارتيشن بسط يافته مي تواند حاوي چند پارتيشن منطقي باشد.
پس از ساخت يک پارتيشن، بايد براي آن يک حرف نماينده ديسک معرفي کنيد. ابتدا، واليوم مورد نظرتان را select کنيد و سپس از فرمان Assign براي نسبت دادن يک حرف نماينده ديسک بهره بگيريد: assign[letter=d]
به جاي d حرف نماينده ديسک مورد نظر خود را وارد کنيد.
مثال. فرض کنيد به تازگي يک ديسک سخت جديد دوم، و خالي را در کامپيوترتان اضافه کرده ايد، و مي خواهيد آن را با استفاده از حروف ديسک E، F، و G به سه واليوم پارتيشن بندي کنيد.
براي نمايش فهرست ديسک هاي متصل به کامپيوتر، فرمان list disk را تايپ کنيد. Diskpart ديسک ها را به صورت disk 0 و disk 1 فهرست خواهد کرد. براي انتخاب ديسک جديد، فرمان select disk 1 را تايپ کنيد. براي ساخت يک پارتيشن 4098 مگابايتي جديد، فرمان زير را تايپ کنيد:
create partition primary size=4098
توجه برنامه به پارتيشن جديد تغيير خواهد کرد.
سپس، فرمان assign letter=E را براي نسبت دادن حرف نماينده ديسک E به پارتيشن جديد تايپ کنيد. براي ساخت يک پارتيشن بسط يافته، فرمان زير را تايپ کنيد:
create partition extended
ما هيچ اندازه اي را مشخص نکرديم، در نتيجه، پارتيشن بسط يافته از کل فضاي باقيمانده روي ديسک برگزيده (مورد توجه فعلي) استفاده خواهد کرد. اگر بخواهيد يک پارتيشن منطقي 4098 مگابايتي در داخل اين پارتيشن بسط يافته بسازيد، فرمان زير را تايپ کنيد:
create partition logical size=4098
حتماً مي خواهيد يک حرف نماينده ديسک به اين پارتيشن منطقي جديد نسبت بدهيد؛ براي اين مثال ما فرمان assign letter=F را تايپ کرديم. براي ساخت يک پارتيشن منطقي دوم، عبارت زير را تايپ کنيد:
create partition logical
براي نسبت دادن يک حرف نماينده ديسک به اين پارتيشن جديد، فرمان assign letter=G را تايپ کنيد.
براي اطلاعات بيشتر، فرمان help command را در پنجره سطر فرماني تايپ کنيد، به جاي command يکي از فرمان هاي بالا را تايپ کنيد (مثال: help select يا help remove).
حذف يک پارتيشن

گاه و بي گاه، ممکن است لازم باشد که يک پارتيشن را حذف کنيد. از فضاي پارتيشن حذف شده مي توانيد براي ساخت پارتيشني ديگر يا بزرگ تر کردن يک پارتيشن موجود استفاده کنيد. پارتيشن سيستمي يا پارتيشن بوت، يا هر پارتيشني را که حاوي فايل پيجينگ (paging file) فعال است نمي توانيد حذف کنيد.
براي حذف پارتيشني که در حال حاضر select شده است، فرمان delete partition را تايپ کنيد.
مثال. فرض کنيد مي خواهيم پارتيشن منطقي دومي را که پيشتر روي ديسک 1 ساختيم حذف کنيم. فرمان select disk 1 را تايپ کنيد. (ما در مثال قبل، disk 1 را انتخاب کرده بوديم، اما هميشه بهتر است وقتي مي خواهيد پارتيشني را حذف کنيد اول صريحاً ديسکي را که مي خواهيد برگزيده شود select کنيد). سپس، فرمان select partition 4 را تايپ کنيد. اين کار باعث مي شود که توجه برنامه به پارتيشن چهارم بر روي ديسک 1 معطوف شود. سپس، فرمان delete partition را تايپ کنيد.
بزرگ تر کردن يک پارتيشن

اگر يکي از پارتيشن هايي که ساخته ايد به مرور زمان پر شده است و براي کارهاي کنوني شما کوچک است، و يک واليوم سيستمي يا بوت فعال نيست، آن را مي توانيد بزرگ کنيد.
از فرمان Extend براي بزرگ کردن پارتيشني که در حال حاضر برگزيده ايد مي توانيد بهره بگيريد. برنامه فضاي اختصاص نيافته موجود بر روي ديسک را به اين پارتيشن ملحق مي کند. فضاي اختصاص نيافته بايد بعد از پارتيشن انتخاب شده فعلي باشد (يعني آفست آن بالاتر باشد). اگر پارتيشني را که مي خواهيد بزرگ کنيد تا به حال فرمت نشده باشد، يا با NTFS فرمت شده باشد، هيچ اطلاعاتي از بين نخواهد رفت. اگر اين پارتيشن با سيستم فايلي به جز NTFS فرمت شده باشد، فرمان Extend کار نخواهد کرد و اين پارتيشن بدون تغيير باقي خواهد ماند.
extend[size=n][disk=n]
به جاي حرف n در پارامتر Size، عدد متناظر با تعداد مگابايتي را که مي خواهيد به پارتيشن اضافه کنيد قرار دهيد. پارامتر disk فقط با ديسک هاي ديناميک به کار برده مي شود؛ براي اين مقاله، مي توانيد از اين پارامتر بگذاريد.
مثال. فرض کنيد مي خواهيم پارتيشن 3 در سيستم دو ديسکي خود را به اندازه 2048 مگابايت توسعه بدهيم. اين مقدار فضا را از فضاي اختصاص نيافته موجود بر روي ديسک 1 خواهيم گرفت. اين فضا موجود است چون ما پارتيشن 4 را حذف کرديم، که بالاي پارتيشن 3 قرار داشت. فرمان select disk 1 را تايپ کنيد. آنگاه، فرمان select partition 3 را تايپ کنيد، و سپس فرمان extend size=2048 را تايپ کنيد.
فعال کردن يک ديسک

فرمان active، پارتيشن برگزيده ( مورد توجه کنوني) را به عنوان يک پارتيشن active (پارتيشن حاوي فايل هاي استارت آپ سيستم عامل) علامت گذاري مي کند.
يادآوري و هشدار: فرمان active فقط وجود فايل هاي استارت آپ سيستم عامل را بررسي مي کند و محتويات پارتيشن را بررسي نمي کند. در نتيجه، اگر به اشتباه يک پارتيشن را active علامت گذاري کنيد، که حاوي فايل هاي استارت آپ سيستم عامل نباشد، ممکن است کامپيوترتان راه اندازي نشود.
اطلاعات واليوم

فرمان Filesystem ، اطلاعاتي درباره سيستم فايل جاري واليوم مورد توجه فراهم مي کند.
ياد آوري: فرمان Filesystem فقط هنگامي کار مي کند که يک واليوم را پيشتر با فرمان select volume انتخاب کرده باشيد.
بازيافت يک ديسک گم شده

برنامه Diskpart حاوي فرمان Clean است که از آن مي توانيد براي پاک کردن پارتيشني که ويندوز نمي تواند شناسايي کند، يا براي حذف اطلاعات پارتيشن بندي- در صورتي که اشتباهي مرتکب شده باشيد- استفاده کنيد. دو نوع فرمان Clean وجود دارد: clean و clean all. فرمان clean all کل پارتيشن و اطلاعات واليوم را از ديسک سختي که در حال حاضر مورد توجه است حذف مي کند، وهمه بايت ها و قطاع هاي ( sector) روي ديسک را صفر مي کند، که همه داده هاي روي ديسک انتخاب شده را حذف مي کند. اما فرمان clean (بدون all) فقط در Master Boot Record و قطاع هاي پنهان رونويسي مي کند.
فرمان فرمت

فرمان format، واليوم يا پارتيشن برگزيده (مورد توجه کنوني) را فرمت مي کند. ساختار اين فرمان به شکل زير است:
format[ [{recommended[label=<"label">][unit= يادآوري: فرمان format فقط هنگامي کار مي کند که يک واليوم يا پارتيشن را پيشتر با فرمان select volume يا select partition انتخاب کرده باشيد.
مثال: براي فرمت کردن سريع يک واليوم يا پارتيشن برگزيده با سيستم فايل NTFS، اختصاص برچسب « Main Volume» به آن، و اين خصوصيت که هر فايلي که در اين واليوم ذخيره مي شود فشرده بشود، فرمان زير را تايپ کنيد:

 

فرمان کوچک سازي پارتيشن ( ويستا و ويندوز7)

فرمان shrink، واليوم برگزيده ( مورد توجه کنوني) را به اندازه مشخص شده کوچک مي کند. ساختار اين فرمان به شکل زير است:

 

> مثال. براي کاستن از واليوم برگزيده (مورد توجه کنوني) به اندازه 250 تا 500 مگابايت فرمان زير را تايپ کنيد:

 

امکانات ديگر

امکانات پايه برنامه Diskpart را بر شمرديم. براي فهرست کامل فرمان هاي Diskpart، به پايگاه وب مايکروسافت ( http://www.microsoft.com) سر بزنيد و کلمه «diskpart» را جستجو کنيد.
انواع پارتيشن ها

از لحاظ فني، هر پارتيشن بر روي يک ديسک سخت يک کامپيوتر ويندوز مي تواند يکي از دو نوع باشد. کل يک پارتيشن اصلي يا primary partition را فقط با يک حرف نماينده ديسک مي توان فرمت کرد. بسياري از سيستم عامل ها را فقط مي توان روي يک پارتيشن اصلي نصب کرد، اما بعضي از سيستم عامل ها خيلي سخت گير نيستند. براي بوت کردن يک سيستم عامل از يک پارتيشن، آن پارتيشن بايد يا به وسيله کاربر يا به طور خودکار به وسيله نرم افزار پارتيشن بندي يا نصب به عنوان يک پارتيشن فعال يا active تعيين شده باشد. اکثر کاربران و سازندگان کامپيوتر کل ديسک سخت خود را به صورت يک پارتيشن اصلي و فعال با نام :C برپا مي کنند.
ديسک سختي که با يک MBR ( رکورد بوت اصلي) برپا شده باشد مي تواند تا چهار پارتيشن داشته باشد، که فقط يکي از آنها مي تواند يک پارتيشن extended يا بسط يافته باشد. هرگاه يک پارتيشن extended بسازيد، تا زماني که يک پارتيشن منطقي بر روي آن نسازيد يک حرف نماينده ديسک نخواهد داشت، که براي همه اهداف عملي به صورت يک واليوم يا پارتيشن «معمولي » به نظر خواهد رسيد و رفتار خواهد کرد.
يک پارتيشن extended را مي توانيد به چند پارتيشن منطقي تقسيم کنيد، هرکدام با يک نام يک حرفي ويژه خودش. به عنوان مثال، بر روي يک ديسک سخت داراي يک پارتيشن:C اصلي يا primary، مي توانيد يک پارتيشن extended با چند پارتيشن منطقي :E و :F و :G و مانند آن بسازيد (احتمالاً ديسک ران دي وي دي نام: D را خواهد داشت).
از لحاظ کلي، نرم افزار پارتيشن بندي براي اتخاذ بهترين تصميم شما را هدايت خواهد کرد. به عنوان مثال، چنين برنامه اي به شما خواهد گفت که آيا يک پارتيشن جديد بايد از نوع primary باشد يا از نوع extended. هرگاه يک پارتيشن extended بسازيد، احتمالاً پيامي خواهد آمد و از شما خواهد خواست که بر روي آن يک يا چند پارتيشن منطقي بسازيد.